('Repressie en naweeën van de oorlog') In februari 1945 waren de allerlaatste Duitse troepen dan wel verdwenen, het normale economische leven kwam maar traag op gang. Er was nog altijd een tekort aan alles, zeggen Roger Moens en Fee Bloch. Meteen na de bevrijding begon ook de jacht op de 'zwarten'. Zeker 70 000 echte en vermeende collaborateurs werden opgepakt en vaak mishandeld. Er vielen tientallen doden: ze werden gelyncht, doodgemarteld of geëxecuteerd. Zoals de vader van Leona Vindevogel. En de massa reageerde zich ook af op hun woningen en huisraad. Taferelen die Louis Van Nylen, Albrecht De Schrijver en André Laporte blijven achtervolgen, zelfs tot de dag van vandaag. Intussen wachtten vele anderen wanhopig op nieuws van hun familieleden, zoals Jozef Craeninckx en Fee Bloch. Soms tevergeefs, want van de 25 000 gedeporteerde Joden overleefde slechts 1 op 20. En dan begon voor iedereen de verwerking van de ingrijpende oorlogsgebeurtenissen, zeker ook voor de tieners van toen. Sommigen droegen nog lange tijd littekens van deze periode. Anderen zijn er sterker uitgekomen. Maar elk van de 12 getuigen koestert sinds de oorlog het vrijheidsgevoel. Dat neemt niemand hen meer af.